Zorbalık, aralarında güç eşitsizliği bulunan bireylerden güçlünün güçsüze karşı sürekli bir şekilde, bilerek, isteyerek uyguladığı fiziksel ya da sözel saldırıdır. Akran zorbalığı, aynı yaş veya eş düzey kişiler arasında geçer. Zorba kurbana göre daha güçlü konumda olandır. Bir davranışın akran zorbalığı olarak değerlendirilebilmesi için belli başlı kriterler vardır.
İçerik Haritası
Bunlar;
* Davranışın sürekli tekrarlanması,
* Kasıtlı ve bilinçli bir şekilde karşı tarafı incitme amacının taşıması,
* Zorba ve mağdur arasında güç eşitsizliğinin bulunmasıdır.
Zorbalık Türleri Nelerdir?
Zorbalık fiziksel, sözel, sosyal ve siber zorbalık olarak dört gruba ayrılmaktadır. Fiziksel zorbalık mağdura karşı fiziksel olarak uygulanan saldırılardır. Örneğin, tekme atmak, saç çekmek, vurmak b. Sözel zorbalık, sözlü olarak uygulanan saldırılardır. Buna örnek olarak küfür etmek, aşağılamak, dalga geçmek verilebilir. Sosyal zorbalık, kişinin sosyal ilişkilerine zarar vermeyi hedefleyen davranışlar içerir. Dışlamak, dedikodu yaymak, oyuna almamak vb. bu gruba örnek olabilecek davranış çeşitleridir. Siber zorbalık ise, elektronik iletişim araçları ile zarar vermeyi hedefleyen eylemlerdir. Rahatsız edici mesajlar atmak, kişinin fotoğraflarını izinsiz paylaşmak bu grup zorbalığa girer. Zorbalık döngüsünde üs grup yer alır; mağdur, zorba ve seyirci. Bu döngüde zorbalık yapan kişi zorba, zorbalığa maruz kalan kişi, seyirci ise olayı fark eden, gözlemleyen olaya karışmayan kişidir.
Akran Zorbalığını Nasıl Anlarsınız?
Çocuklar zorbalığa uğradığını anlamayabilirler, anlasalar bile bunu belirtemeyebilirler. Çocuğunuzun okul eşyaları siklikla kayboluyorsa ya da eşyalarını zarar görmüş şekilde eve getiriyorsa, okula gitmek istemiyorsa, okul disi zamanlarda okulda edindigi arkadaslari ile görüşmek istemiyorsa, kendisiyle ilgili olumsuz ifadeleri arttıysa, iştah azalması yaşıyorsa, duygu dalgalanmaları normalden fazla oluyorsa çocuğunuz akran zorbalığına uğruyor olabilir.
Çocuğunuz farklı ortamlarda saldırgan davranışlar gösteriyorsa, yetişkinlere karşı gelme davranışı varsa, akranların baskıyla yönetmeye çalışıyorsa, başkalarının duygularını anlamıyor empati kuramıyorsa zorbalık yapıyor olabilir.
Çocuğunuz Zorbalık Yapıyorsa Neler Yapabilirsiniz?
•Çocuğunuzu çorbalık hakkında bilgilendirin, bu davranışın diğer çocuğa verebileceği zarardan bahsedin.
•Zorbalık davranışlarına onay vermediğinizi belirtin.
•Hangi davranışların akran zorbalığı olduğunu çocuklarınıza anlatın.
•Fiziksel ceza vermeyin.
•Çocuğunuzu sosyal ve duygusal davranışları geliştirmesi için destekleyin.
Çocuğunuz Zorbalığa Maruz Kalıyorsa Neler Yapabilirsiniz?
Çocuğunuza onun yanında olduğunuzu hissettirin. Bu konudaki duygularını, ne hissettiğini sorun. Zorbalığa maruz kalmasının onun hatası olmadığını vurgulayın. Çocuğunuzla ona nasıl yardım edebileceğinizi konuşun. Bu durum için çözümler arayın stratejiler geliştirin. Zorba davranışlar genellikle en etkin tepkiyi verecek çocuklara yapılır çünkü zorba özellikle bu tepkiyi alamadığında istediğine ulaşamamış olur. O yüzden çocuğunuza anlık tepki göstermemeye çalışmasını öğretin. Bunun yerine zorbalığa uğradığında kullanabileceği net ifadeler geliştirin. “Yeter artık!”, “Dur!” vb. Belirlediği ifadeyi söyledikten sonra ortamı terk etmesi gerektiğini ona öğretin ve evde bunu pratik edin. Çocuğunuzun zorbalığa uğraması sizi kaygılandırıp öfkelendirebilir fakat durumu düzeltmek için kontrolü elinize almanız uzun dönemde çocuğunuza fayda sağlamaz çünkü çocuğunuz bununla baş etmeyi öğrenmemiş olur.
Büşra Yılmaz
Psikolog
Yazımızı okuduğunuz için teşekkür ederiz! Sizlerle değerli bilgileri paylaşmaktan ve deneyimlerimizi aktarmaktan büyük keyif alıyoruz. Eğer sorularınız, yorumlarınız veya daha fazla bilgiye ihtiyacınız varsa, lütfen bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin. Tüm içeriklerimize buradan ulaşabilirsiniz. Size yardımcı olmaktan mutluluk duyarız. Sağlıklı ve mutlu bir yaşam için sizinle birlikte çalışmayı dört gözle bekliyoruz!
